De Tweede Kamer beseft dat we er met zon en wind niet gaan komen. Dat schreef ik twee jaar geleden op de kaft van mijn boek De Groene Illusie. Onlangs kreeg ik op twee andere punten ook al gelijk: Biomassa is niet duurzaam, en waterstof reduceert geen CO2. Een extra stimulans om mijn tweede boek De Groene Kans volgende maand uit te brengen.

Tegenstanders van kernenergie zeggen dat het te duur is. Dat is echter geen duurzaamheidsargument, en bovendien ongeloofwaardig. We hebben in de vorige eeuw wereldwijd ca. 500 kerncentrales gebouwd, waarvan er 450 nog steeds draaien. Vandaag de dag hebben we veel meer kennis, ervaring, technologie en geld dan toen. Ik ben niet voor of tegen kernenergie, feit is alleen dat kernenergie de energieoptie is die de komende 20-30 jaar veruit de meeste CO2 kan besparen. Bovendien is het strategisch van groot belang dat we in NL kennis en ervaring blijven opbouwen, en dat kan alleen met operationele kerncentrales.

Het gaat natuurlijk niet om mijn gelijk, maar om energie- en klimaatbeleid te baseren op feiten en werkelijke CO2-reductie. Dat is de groene kans, daar wil ik graag een bijdrage aan leveren. In het huidige beleid spelen politieke en commerciële belangen m.i. nog een te grote rol. Dat maakt het moeilijk om informatie en propaganda uit elkaar te houden. Dat verdient dit belangrijke thema niet, en ik wil daar wat aan doen.

Ik zei dit vorige week al, en Brussel zegt het nu ook. De EU zet een streep door subsidies voor Nederlandse waterstoffabrieken, omdat onze stroom grotendeels fossiel wordt opgewekt. Waterstofproductie (waarbij ruwweg de helft van de energie verloren gaat) leidt dus tot meer CO2 in plaats van minder. De groene kans is om de komende tien jaar investeringen in grootschalige waterstoffabrieken af te blazen.

De Topsector Energie en Greenpeace zijn net als de minister niet blij. ‘Ondernemers wordt een spaak in de wielen gereden’ (?), aldus de Topsector. Greenpeace stelt voor om de EU-regels te omzeilen. Wiebes zegt dat er ook andere subsidieregelingen zijn om de plannen door te zetten. Mokkende ondernemers, regels omzeilen, plannen doorzetten? Lees ik dat goed? Het ging toch om CO2-reductie? Als die er niet is valt er toch niks te ondernemen, te omzeilen en door te zetten?

Ik moet denken aan de biomassa-zeepbel, die lang is doorgezet op basis van achterhaalde dogma’s en politieke regenregels, maar nu eindelijk uiteen spat. Dat gaat hopelijk ook gebeuren met de miljarden-verslindende waterstof-hype. De EU heeft in elke geval een belangrijke stap gezet: Waterstof produceren verhoogt de CO2-uitstoot zolang er geen structureel overschot is van groene stroom.

Wij kunnen geen energie maken. Dat zegt de natuurkundige wet van behoud van energie. We kunnen alleen energie omzetten, bijvoorbeeld van stroom (elektrische energie) naar waterstof (chemische energie). Bij energieomzetting gaat altijd een deel verloren. Ook dat is een natuurkundige wet. Dus als we (groene) stroom gebruiken om waterstof te maken levert die waterstof daarna altijd minder energie op dan we erin hebben gestopt.

Het is als een bal die je laat vallen. De bal stuitert altijd lager terug dan van waar hij viel, omdat onderweg energie verloren gaat, bij het stuiteren en door wrijving met de lucht. Het heeft dus geen zin om nu schaarse en kostbare groene stroom te gebruiken om op grote schaal waterstof te maken. Daarmee maken we geen energie, maar verspillen we het. Ruwweg de helft. Waterstof komt van nature vrijwel niet voor op aarde, dus als we het willen hebben moeten we het eerst maken.

Het heeft wel zin om onderzoek te doen aan efficiënte waterstofproductie, voor als groene stroom ruim voorhanden komt. Maar dat is de komende tien jaar niet het geval. De groene kans is dus om ons goeie geld nu wel in waterstofonderzoek te steken maar niet in grootschalige productie. Dat laatste verhoogt de CO2-uitstoot alleen maar het komende decennium.

Lidl gaat prijsstunten met etenswaren die de houdbaarheidsdatum bereiken. Dat kan helpen om zo min mogelijk eten weg te gooien, want daarmee besparen we energie en CO2. Eerder pleitte minister Schouten al voor het afschaffen van houdbaarheidsdata op zeer lang houdbare voedingswaren zoals koffie, rijst, pasta en bronwater.

In het algemeen is het blijven gebruiken van bestaande spullen een enorme groene kans, en een van de duurzaamste dingen die we kunnen doen. Landbouw, industrie en transport zijn wereldwijd goed voor meer dan de helft van alle grondstof- en energieverbruik, dus alles wat niet verbouwd, gedolven, gemaakt en getransporteerd hoeft te worden bespaart veel grondstoffen, afval en CO2 in de keten van zand tot klant. In mijn nieuwe boek ga ik in op het belang van ketenbenadering bij verduurzaming.

Ik vind het dan ook onverstandig om bestaande goed functionerende producten zoals auto’s, CV-ketels en gasfornuizen versneld te vervangen door elektrische alternatieven. Dat bespaart de komende 5-10 jaar weinig CO2 omdat stroom nog grotendeels fossiel wordt opgewekt. Intussen moeten al die nieuwe producten wel gemaakt worden en de oude weggegooid. Dat is niet circulair, en veroorzaakt extra CO2-uitstoot, afval en milieuvervuiling.