Dit is de vijfde keer binnen een jaar dat mijn visie bevestigd wordt. Van het gas af draagt niet bij aan verduurzaming en CO2-reductie. Vier andere onderwerpen gingen al voor: Met zon en wind gaan we het niet redden (Tweede Kamer), biomassa is niet duurzaam (KNAW, Tweede Kamer), waterstof reduceert geen CO2 (EU), en kernenergie verdient heroverweging (Zeeland, Brabant, Tweede Kamer).

Het enige dat uiteindelijk telt is dat we de dingen gaan doen die echt CO2 besparen, en dingen nalaten die dat niet doen. Dat kan alleen met diepgaand natuurkundig inzicht, grondig wetenschappelijk onderzoek, veel rekenwerk en logisch redeneren. Meningen, overtuigingen, emoties, politieke correctheid en commercieel opportunisme brengen ons niet verder, integendeel. Wat ons wel verder brengt is nuchtere informatievoorziening over groene illusies en kansen. Dat creëert inzicht, begrip en draagvlak voor wat ons te doen staat, ook als daar minder plezierige dingen bijzitten.

Laten we onze Nederlandse traditie om beleid op feiten en logica te baseren niet loslaten bij duurzame energie. We smijten momenteel miljarden over de balk met biomassacentrales, waterstoffabrieken, aardgasloze huizen en elektrische auto’s, zonder dat dat tastbare CO2-reductie oplevert. Ik spreek hier uitgebreid over in een podcast met Geerhard Bolte van uitgeverij Haystack-Dialoog.
https://soundcloud.com/goedbezig/07-gesprek-met-maarten-van-andel/s-9ThqOnXAAum

We hebben een jaar lang gedwongen minder geconsumeerd, en daardoor minder energie en grondstoffen verbruikt, en geen economische groei gehad. Dat is een hard gelag, met name omdat het zo plotseling en tegen onze zin gebeurt. Het heeft wel in één jaar Earth Overshoot Day met een maand teruggeduwd naar 22 augustus, vergelijkbaar met 2006. Daarmee is het tempo waarmee we de aarde uitputten 15 jaar teruggeworpen. Zo’n sterke daling is nooit eerder voorgekomen.

Het lijkt erop dat onze systematisch nagestreefde economische groei op basis van consumptie en productie een intrinsieke vorm van roofbouw op de aarde inhoudt. Ik zie dat eerlijk gezegd niet wezenlijk veranderen met meer biologische materialen en hernieuwbare energie. Als we daarvan ook steeds maar meer blijven verbruiken leidt dit tot nieuwe vormen van uitputting, bijvoorbeeld van zeldzame metalen, oerbossen, ongerepte natuur, ruimte en stilte op land en zee.

De huidige lockdown toont ons op hardhandige wijze dat grondstof- en energiebesparing wel mogelijk zijn. De uitdaging is om dat te vertalen naar groene kansen, zonder gedwongen beperkingen maar met een intrinsiek duurzamere levensstijl. Bezoek voor inspiratie de Lockdown Impact Mastery Intensive in de week van 27 maart – 4 april, met op 1 april een interview met mij over duurzame energie https://www.createalockdownprooflifestyle.com

Het FD legt geduldig uit hoe westerse bedrijven hun CO2-uitstoot kunnen compenseren door zogenoemde vrijwillige CO2-rechten van ontwikkelingslanden te kopen. Het idee is dat die ontwikkelingslanden het geld aanwenden voor projecten die CO2 besparen, zoals windparken en bosaanplant. Daarmee worden de westerse bedrijven dan op papier CO2-neutraal zonder (al) hun CO2-uitstoot te verlagen.

Ik moest het twee keer lezen voor ik het begreep, en eigenlijk begrijp ik het nog steeds niet. Dit heeft, net als biomassa, niets te maken met werkelijke CO2-reductie. Het is een papieren constructie die ons toestaat om juist geen CO2 te reduceren, en om niet ons energieverbruik te halveren. Het is een groene illusie om zo de klimaatdoelstellingen te willen halen. De resultaten bevestigen dit helaas. Energieverbruik en CO2-emissie in de wereld stijgen steeds maar sneller: In de laatste twintig jaar van de vorige eeuw met 30%, en in de afgelopen twintig jaar met 50%.

Dat is niet leuk om op te schrijven, en ik kan me voorstellen dat lezers het beu worden. Maar ik schrijf het toch op, om de verstikkende deken van politieke correctheid op te schudden. De kloof tussen politieke realiteit en fysieke realiteit groeit gestaag. Alleen wijzelf kunnen door groene illusies te onderkennen en groene kansen te pakken onze overheden afbrengen van het even onmachtige als geldverslindende huidige energie- en klimaatbeleid.

“Autofabrikanten gaan volledig elektrisch: groene pr of noodzaak?”, kopt het FD. Ik zeg groene pr, want elektrische auto’s verplaatsen hun CO2-uitstoot naar elektriciteitscentrales. De laadstroom van elke extra elektrische auto komt 100% uit verbranding van extra fossiele en hedendaagse biomassa, want zonne- en windstroom (en kernenergie) zijn tot ver na 2030 schaars.
“Zwaardere CO2-lasten jagen de chemische industrie naar het buitenland”, aldus het PBL. Nederland verplaatst dan CO2-uitstoot, maar die CO2-uitstoot is natuurlijk niet weg. Als wij in het buitenland gemaakte spullen importeren moeten wij ons die CO2 weer toerekenen.

Dit is toch niet ingewikkeld? Het gaat toch om globale CO2-reductie? Het is toch geen wedstrijdje tussen landen? We willen onze rotzooi toch niet bij de buren dumpen? We kunnen dit toch alleen samen? Waarom houden we onszelf en elkaar dan zo voor de gek? Ik kan al deze vragen beantwoorden, behalve de laatste. Ik kan wel gegevens verzamelen, feiten analyseren en uitkomsten opschrijven.

Die uitkomsten tonen aan dat we wereldwijd ons totale energieverbruik moeten en kunnen halveren. Laten we die groene kans grijpen, in plaats van volharden in groene illusies zoals industrieën wegjagen, brandstofauto’s inruilen voor elektrische auto’s, gasketels vervangen door warmtepompen, en fossiele biomassa omwisselen voor hedendaagse biomassa. Anders blijven de wereldwijde energieconsumptie en CO2-uitstoot doorstijgen.