Laten we in het nieuwe jaar onze groene kansen pakken, en de tien ton jaarlijkse CO2-uitstoot per Nederlander terugbrengen naar acht ton. Dat kunnen we met z’n allen in 2021! Laten we onze vliegschaamte inruilen voor hardrijschaamte, huisisolatie voorrang geven boven aardgasloos, bestaande spullen langer gebruiken, minder kopen, minder weggooien, minder plastic verbruiken en minder vlees eten.

Ik ben kritisch en scherp op het huidige energie- en klimaatbeleid. Dat is niet altijd leuk om te schrijven en om te lezen. Ik doe dat echter vanuit de visie dat we niet naar een nieuw en effectiever niveau van besparing kunnen komen als we niet eerst de minder plezierige realiteit onder ogen zien. Het is als naar de tandarts gaan, de pijn kan alleen minder worden door eerst wat meer pijn te lijden. Als we dat ontwijken en onszelf blijven wijsmaken dat het goed gaat kan het niet beter worden.

Dan blijven we hangen in een groene illusie en pakken we onze groene kans niet. En het kan echt veel beter worden, daar varen de natuur, de economie, de samenleving en wijzelf wel bij. Laten we niet langer wachten op anderen, en zelf in 2021 onze persoonlijke CO2-footprint met 20% verminderen. Dat is interessant, uitdagend, leerzaam, heilzaam, gezond, bevredigend en kosten-effectief. Wat wil een mens nog meer in het nieuwe jaar!

Het Europees parlement wil de klimaatdoelen voor 2030 aanscherpen, van 55 naar 60 procent CO2-reductie. Een onderbouwing blijft echter uit, vijf jaar na het klimaatakkoord van Parijs. Daarmee is het als een ambitie om over tien jaar in 55 in plaats van 60 minuten van Brussel naar Straatsburg te fietsen. Geen parlementariër weet hoe dat zou kunnen, maar het klinkt stoer.

Staatssecretaris van Veldhoven biedt zeker geen onderbouwing voor de klimaatdoelen, met haar pleidooi dat onze biomassa uit reststromen zou bestaan. Dat is onwaar, dat blijkt uit talloze publicaties, en dat weet de staatssecretaris heel goed. Zij weet ook dat het verbranden van bomen meer CO2 produceert dan het verbranden van steenkool. Waarom is het hooghouden van de politieke schijn belangrijker dan het redden van bossen in Estland en Noord-Amerika? Die redding moet er nu komen, en niet ‘op termijn’ zoals minister Wiebes zegt.

De auto blijkt ook nog geen onderbouwing van de klimaatdoelen. En dat terwijl de auto, naast huisverwarming, onze grootste particuliere CO2-veroorzaker is. Dat verandert niet door alles te elektrificeren, maar door naar een haalbare verbruiksnorm van 1 kWu per 15 km en 1 liter per 50 km toe te werken. Zolang onze Europarlementariërs niet de moed hebben om dat aan te pakken is hun ambitie slechts vrijblijvende stoerdoenerij.

Mark Harbers van de VVD pleit voor kernenergie, want zon en wind volstaan niet om de klimaatdoelen te halen. Dat laatste is een onontkoombaar feit. Sigrid Kaag van D66 is desondanks niet overtuigd, ook niet van het belang van energie besparen. Dat zou nader onderzocht moeten worden. Ik ben dat niet met de minister eens. Het belang van energie besparen wordt al meer dan tien jaar onderzocht. In elk klimaatakkoord in de wereld is energie besparen zelfs een essentieel onderdeel, ook in het onze.

Bovendien is energie besparen in elk toekomstscenario gunstig, wat er ook komt van kernenergie, biomassa, waterstof, kernfusie, elektrische auto’s, aardgasloze huizen, zonneparken en windmolens. Ik kan slechts gissen waarom de gevestigde politiek overal ter wereld daar zo terughoudend over is. Is het angst voor economische neergang, verlies van electoraat, belangen van grote bedrijven, teruglopende accijnzen en belastingen?

We zullen ons uit die neerwaartse spiraal van twintigste-eeuws denken moeten bevrijden. Anders blijven we inzetten op consumptiegroei, en daarmee op toenemend grondstof- en energieverbruik. Dat is in mijn ogen niet verenigbaar met een circulaire samenleving en halvering van CO2-uitstoot. Laten we in deze tijd van cadeautjes en lekker eten onze groene kansen omdenken: Een rijker leven met minder consumptie.

Black Friday hebben wij overleefd, maar triest de natuurschade die ‘t geeft.
Bizarre verspilling brengt het mee. Meer afval, plastic en CO2.
Overconsumptie en overproductie, veroorzaken zoveel milieudestructie.
Wij kunnen toch echt wel minderen, en meer nalaten aan onze kinderen.

Dat is veel effectiever en goedkoper dan zonder nationale regie ons landschap vernielen met zonneparken. Gelukkig stellen Friesland, Drenthe, Overijssel en Noord-Brabant inmiddels beperkingen en strengere eisen. Ook burgers komen steeds meer in verzet tegen de lukrake lappendeken van zonneweides en windparken die ons land dreigt te worden. Berno Strootman, rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving, spreekt van ‘stoffering’ met zonnepanelen en ‘hagelslag’ van overal verspreide zon- en windparken. Hij voorziet dat er straks geen plek in Nederland meer zal zijn is waar je geen windmolens ziet.

Harm Edens interviewde mij over De Groene Kans, bij de Green Quest op BNR Nieuwsradio: https://www.bnr.nl/gemist met datum 23-11-2020, tijd 15.05 en lengte 12 minuten. Goed om te ervaren dat media ook kritisch staan tegenover groene energieverspilling. We kunnen de komende tien jaar met de helft minder energie gaan doen, en dan hebben we ook maar de helft van al die zonnepanelen en windmolens nodig.