Maandelijks archief: november 2018

Aardwarmte, CO2 opslag en Café Weltschmerz

Het Financieel Dagblad legt uit waarom aardwarmte niet van de grond komt. De aarde produceert in haar binnenste veel warmte, met name door natuurlijke radioactiviteit. Deze warmte is de drijvende kracht van vulkanen, aardbevingen en gebergtevorming. Helaas kunnen we er maar moeilijk bij, het vergt al gauw kilometers diepe boringen. Op een dergelijke diepte zijn de geologie en de kans op succes moeilijk te bepalen, en zijn de investeringen enorm. Voor gebouwverwarming is ondiepe aardwarmte prima, maar diepe aardwarmte heeft als grootschalige energiebron weinig potentie.

Bovendien zijn er risico’s verbonden aan het boren in diepe gesteentelagen. Groningers weten dat maar al te goed. Ik vind het dan ook vreemd dat het Internationale Energie Agentschap (IEA) pleit voor opslag van CO2 in de aarde. Dat verstoort net als gaswinning en diepe aardwarmte de grond onder onze voeten, en is ook nog eens eindig en dus niet duurzaam. Het is als vuil onder het tapijt vegen en dan net doen alsof het er niet meer is.

Laten we stoppen met het vervangen van bestaande niet-duurzame technologieën door nieuwe niet-duurzame technologieën. Ik vertel hier meer over in het interview bij Café Weltschmerz in Amsterdam:
https://www.youtube.com/watch?v=gRlVnwQriIQ&feature=youtu.be

Heeft kernenergie toch toekomst?

Arjen Lubach en Klaas Dijkhoff hebben de discussie over kernenergie heropend. Het valt mij op dat de deelnemers aan die discussie zich laten leiden door hun eigen geloof. Daarbij vinden ze meer dan voldoende feiten en argumenten om dat eigen geloof te bevestigen. Het is een populaire methode in de pseudowetenschap: Terug redeneren naar een vooraf bepaalde uitkomst. Het zou veel productiever zijn als voor- en tegenstanders van kernenergie probeerden om hun eigen geloof onderuit te halen. Dan ontstaan er werkelijk nieuwe inzichten in deze complexe materie.

Alle energieopties hebben voor- en nadelen. Dat geldt voor fossiele brandstoffen, kernenergie, windmolens en zonnepanelen. Die verschillende voor- en nadelen zijn moeilijk met elkaar te vergelijken. Het is goed beschouwd opmerkelijk dat fossiele brandstoffen vanwege één specifiek nadeel (CO2 uitstoot) volledig in de ban zijn gedaan. Het zou even opmerkelijk zijn als dat ook met kernenergie (radioactief afval) zou gebeuren. Dat soort principiële standpunten zijn in mijn ogen geen verstandige basis voor onze toekomstige energievoorziening.

Hoge investeringen en lange vergunningsprocedures zouden kernenergie in de weg staan. Dat zijn echter gelegenheidsargumenten die niets zeggen over nut en noodzaak van kernenergie voor CO2 reductie. Als we echt een energietransitie willen moeten we de natuurkundige en ecologische aspecten laten prevaleren, niet de economische en politieke.

Waar komt onze stroom vandaan in 2030?

Een prangende vraag in het NRC. Als 80% van onze stroom uit zon en wind komt, hoe moet dat dan op windstille winteravonden? Geen van de opties in de krant stemt tot optimisme. Over de eerste, de Noordzee vol met windmolens, berichtte ik vorige week al. De tweede, het licht uit (en dus ook de warmtepompen, laadpalen, computers en fabrieken), is te gek voor woorden. “Als het ’s nachts niet waait moeten we stroom uit de buurlanden halen”… maar dan is het daar toch ook donker en windstil. Wie bedenkt zo’n argument, vraag ik mij dan bevreemd af.

De vruchteloze zoektocht in de krant gaat nog een tijdje door, via opslag in elektrische auto’s en nieuwe gascentrales naar het dieptepunt: Meer hout verbranden. “Dat is omstreden, produceert meer CO2 dan steenkool, maar geldt toch als CO2-vrij”, aldus het NRC. Dat klopt, en daarmee is in één zin alles gezegd over biomassa. Het verbranden van bomen en gewassen, in een wereld waarin regenwouden verdwijnen en miljoenen mensen honger lijden, vind ik een schande. En het helpt niet eens tegen klimaatopwarming.

Onze overheden worstelen met de groeiende kloof tussen het officiële klimaatbeleid en de nuchtere feiten. Dat is interessant in een tijd waarin diezelfde overheden ons willen beschermen tegen nepnieuws. Er wordt al voorgesorteerd op het niet halen van de Klimaatdoelstellingen van 2020, door onze eigen regering en in het IPCC-rapport dat in december in Katowice zal worden gepresenteerd.