Helaas heeft Duitsland het verzet gestaakt, en moeten nieuwe auto’s in de EU vanaf 2035 elektrisch zijn. Dat verergert de stroomtekorten van nu en straks, en ook de toenemende schaarste aan lithium, kobalt en koper. De prijzen van die metalen zullen daardoor verder stijgen, en steeds minder toegankelijk worden voor wat minder rijke werelddelen. Bovendien zullen we tot 2050 bij lang na niet 700 miljard kilowattuur groene stroom per jaar beschikbaar hebben voor honderden miljoenen elektrische auto’s.

Ik ken geen concreet uitvoeringsplan voor alle benodigde motoren, batterijen, windmolens en zonnepanelen. Ik verwacht dat ergens voor 2030 duidelijk zal worden dat zo’n plan ook niet gemaakt kan worden. We kunnen nu al uitrekenen dat het volstrekt onuitvoerbaar is (op basis van grondstof- en ruimtebeschikbaarheid, productie- en installatiecapaciteit), en ik mis kritische volksvertegenwoordigers en journalisten die de machthebbers daarover doorzagen.

In de afgelopen 5 jaar zijn zes voorspellingen van mij uitgekomen: Met zon en wind gaan we het niet redden (Tweede Kamer), biomassa is niet duurzaam (Europese wetenschappers), we moeten kerncentrales gaan bouwen (kabinet), waterstof bespaart geen CO2 (EU), we moeten investeren in aardgas (kabinet), en huisisolatie krijgt prioriteit (kabinet). Ik vrees dat het debacle van verplicht elektrische rijden een volgende voorspelling wordt die uit gaat komen.

Professor Jason Hickel, een vooraanstaande pleitbezorger van ‘degrowth’, confronteerde de Tweede Kamer onlangs met de mythe van ‘groene groei’. Economische groei blijkt altijd meer energie- en grondstofverbruik te veroorzaken. De wereld en ook het rijke Nederland zijn volgens Hickel bij lange na niet op weg om de klimaatdoelen te halen, zeker niet zolang we naar groei blijven streven. Het economische concept van voortdurende groei op een eindige planeet is onhoudbaar, en onverenigbaar met verduurzaming.

Het omgekeerde lijkt ook waar: Realisatie van de klimaatdoelen zal economische groei stoppen. Als dat zo is kunnen we dat ontgroeien maar beter gaan plannen en regisseren, anders overkomt het ons in de vorm van crises. De signalen hiervan dienen zich al nadrukkelijk aan. Hickel raadt politici aan om het streven naar algemene economische groei los te laten, en beleid te maken waarin die groei niet meer nodig is. Het onzalige EU-initiatief voor meer mijnbouw van metalen voor windmolens en autobatterijen illustreert dat we nog lang niet zover zijn.

De feiten geven Hickel gelijk. Ondanks decennia van klimaatakkoorden en duurzaamheidsplannen blijven grondstofverbruik, fossiel brandstofverbruik en CO2-uitstoot groeien. Innovatie blijkt dit niet te kunnen keren. Hickel betoogt ook dat economische groei niet aantoonbaar tot innovatie leidt, en dat groei niet nodig is om te innoveren. Hickel’s pleidooi voor ontgroeien, gestaafd met actuele feiten, zijn in mijn ogen overtuigend genoeg om zeer serieus te nemen.

Ik las een artikel uit Wyoming, USA. Over 25 jaar zullen afgewerkte windmolenbladen jaarlijks 43 miljoen ton afval opleveren. Windmolenbladen die 20 jaar geleden zijn geïnstalleerd naderen hun maximale gebruiksduur, en windmolenbladen die nu worden geïnstalleerd naderen over 20 jaar hun maximale gebruiksduur. We weten door de afgebroken windmolen in Zeewolde op 3 januari dat we die maximale gebruiksduur maar beter kunnen respecteren. Gelukkig is er in Zeewolde niemand verwond of gedood.

De gemiddelde lengte van één windmolenblad is zo’n 40 meter, en het gewicht in de orde van 5 ton. Elke windmolen heeft drie van zulke bladen. Ze zijn vrijwel niet recyclebaar, omdat ze uit thermohardende kunststof (gemaakt uit aardolie) gemengd met vezels bestaan. In Wyoming eindigen ze daarom massaal in ‘landfills’, bedekt met een laag aarde. Daar rijst nu verzet tegen, omdat die thermohardende kunststoffen en vezels in tegenstelling tot huishoudelijk afval niet verteren. De industrie werkt aan recyclebare windmolenbladen, maar daar hebben we tot 2050 niks aan.

Vrijwel alles wat er al staat en in de komende 5-10 jaar nog bijkomt zal in de stort eindigen. Ik maak me daar zorgen om, vooral ook omdat niemand in Nederland en de EU het erover heeft. Ik zou verwachten dat Jetten, van der Wal en Timmermans nu over deze problematiek communiceren, en niet pas als we door al dit afval in een volgende ‘crisis’ belanden. Bij mijn weten exporteren we het meeste afval nu, maar dat is natuurlijk geen duurzame oplossing.