Ik hecht eraan dat alles wat ik opschrijf is onderbouwd en verifieerbaar via publieke bronnen. Daarmee wil ik bijdragen aan de kwaliteit van het publieke debat. Dat debat is gebaat bij kritische argumenten en tegenargumenten op basis van openbare gegevens en wederzijds respect. Hoe meer consensus we hebben over de complexe materie van energie en CO2, hoe linker het wordt. Hoe meer maatschappelijke druk er is om politiek correct te zijn, hoe groter de kans wordt op aberraties zoals hout en voedsel verbranden duurzaam noemen.

In een goed debat komen dingen op tafel die niet iedereen welgevallig zijn. Ik prijs mij gelukkig met de vele bijval en ook tegengeluiden die ik heb mogen ontvangen. Soms wordt een onwelgevallige boodschap niet op inhoud bekritiseerd, maar op de persoon en de geloofwaardigheid. Dat is een beproefde tactiek, die moeilijk is te weerleggen. Dat kan zelfs gepaard gaan met beledigingen en onwelvoeglijke taal. Ik kan daar alleen maar op reageren door niet te reageren.

Ik vind schrijven ongelooflijk boeiend en leerzaam, en ook spannend. Het is een creatief proces dat veel energie vergt, en je blootstelt aan een groot anoniem publiek zonder te weten wat deze en gene ervan zal vinden. Met de ontluikende lente is het tijd om even pas op de plaats te maken met nieuwsbrieven en LinkedIn posts. Duurzame energie blijft onverminderd actueel, en ik kom er zeker op terug!

We moeten de komende dertig jaar elke dag 1000 bestaande huizen van het gas afhalen. “Dat moeten we werkend maken”, zeggen de voorstanders en belanghebbenden. Net zoals Diederik Samsom zegt dat duurzame boomverbranding werkend moet worden gemaakt, en autofabrikanten zeggen dat menswaardige kobaltwinning werkend moet worden gemaakt. We moeten de komende tien jaar ook de dagelijkse aanleg van 3 windmolens en 60.000 zonnepanelen werkend maken. En in 2030 vallen appels omhoog.

Dit is niet cynisch bedoeld. Ik ben ambitieus in het besparen van grondstoffen, energie en CO2 aan de consumptiekant, bij u en mij. Daar zit het leeuwendeel van alle verduurzaming die we de komende decennia kunnen bewerkstelligen. Dat moet zeker met effectieve technologie en infrastructuur worden aangevuld, maar laten daar dan een solide plan van aanpak voor maken in plaats van lukraak iets in gang te zetten zonder benul hoe we het werkend krijgen.

Nu leggen overheden ongevalideerde doelen in wetten vast, verwijten vervolgens burgers en bedrijven dat ze onvoldoende meewerken, en worden zelf voor de rechter gesleept als de doelen niet worden gehaald. Laten we ons bevrijden uit deze ‘reality bubble’ en ‘systemic thinking’ gaan toepassen. In De Groene Kans pleit ik daartoe voor eenduidige terminologie en getallen, het leren zien van energie, en systematische ketenbenadering.

Dachten we echt dat we, na een eeuw van zorgvuldig opgebouwde energieinfrastructuur, zomaar in tien jaar konden omschakelen naar iets heel anders? De perverse prikkels van miljardensubsidies voor elektrische auto’s, biomassa en zonnepanelen leiden tot pervers misbruik van mens en natuur. We weten al van ‘conflict cobalt’ uit Congo en ontbossing in Noord-Amerika, nu komen daar tot slaven gemaakte Oeigoeren bij.

Overheden en NGO’s zijn hier verbazingwekkend laconiek over. Daar waar elke met kinderhanden gemaakte spijkerbroek tot hevige protesten leidt, blijft het bij met dwangarbeid gewonnen kobalt voor elektrische auto’s en polysilicium voor Chinese zonnepanelen oorverdovend stil. Dat noem ik meten met twee maten. Mensenrechten en arbeidscondities zijn een prominent element in de 17 Sustainable Development Goals van de VN, en dan mag het niet uitmaken over welke industrie in welk land het gaat.

Duurzaamheid is een holistisch begrip, waar we niet naar believen losse elementen zoals CO2 uit kunnen pikken. People-Planet-Profit vat het treffend samen: We willen de mens en de aarde niet uitbuiten, en iedereen een redelijk inkomen gunnen. Laten we in NL en EU ophouden met het exporteren van onze rotzooi en het streven naar over elkaar heen buitelende klimaatambities ten koste van mens en natuur in andere werelddelen.

Professor David Smeulders verwoordde het treffend in de Hofbar: Met biomassa bouwen we een koolstofschuld op, en nemen we een hypotheek op de toekomst https://www.youtube.com/watch?v=0vpxUzL_yfg. We willen meer dan nu beschikbaar is, en in plaats van te minderen lenen we het van de toekomst. Maar koolstof is geen geld, natuurkunde is geen economie, en biomassa is geen credit card. We kunnen goochelen met door mensen gemaakte economische wetten, maar niet met natuurwetten en logica.

We maken eerst ondeugdelijke CO2-rekenregels die geen natuurkundige realiteit hebben, en vervolgens maken we klimaatwetten waarvoor die ondeugdelijke rekenregels onmisbaar zijn. Zo kan ik het ook, het is zelfs een basiselement van de logica: Als je uitgaat van een onware aanname (biomassa bespaart CO2), kun je vervolgens alles aantonen wat je maar wilt (biomassa is nodig om de klimaatdoelen te halen).

We moeten in elk geval ons energieverbruik halveren, verder is er geen natuurwetenschappelijke onderbouwing van de CO2-ambities. Ik vind het daarom onverstandig om ze in wetten vast te leggen. Als we nu bepalen dat over tien jaar appels omhoog vallen, wil dat nog niet zeggen dat het gebeurt. Rechtszaken en dwangsommen helpen daarbij niets, bovendien betalen we die toch zelf. Zie ook mijn interview in de Lockdown Impact Mastery Intensive https://www.youtube.com/watch?v=Psx8F2ftTtM