Dat zegt Armanda Govers, milieuactiviste en oprichtster van de stichting Even Geen Vlees. Zij en ik hadden bij KPN Game Changers een fijn en boeiend gesprek over klimaat, CO2, landbouw en (geen) vlees eten (zie https://www.youtube.com/watch?v=NRfyZkPkXcI). Daarin benadrukt Armanda het belang van bossen voor ons milieu, en het feit dat we die in Nederland te weinig hebben omdat we 40% van ons landoppervlak gebruiken voor vee en veevoer.

Dat is een goed argument om minder vlees te eten, en ook om geen bomen en voedzame gewassen te verbranden voor onze energievoorziening. Al die biomassa moet van elders komen, we zouden er beter aan doen om in ons eigen land meer grond te bebossen. Bossen nemen veel CO2 op, fungeren als natuurlijke airconditionings, vergroten de biodiversiteit en bevorderen de waterhuishouding. Dat laatste is extra relevant geworden na drie droge hete zomers.

Ik heb veel geleerd van dit gesprek, met een gedreven deskundige die heel andere inzichten en kennis heeft dan ik. Het heeft mij een nieuwe kijk verschaft, die mij helpt in het energie- en klimaatdebat. In de Groene Kans ga ik in op het belang van een open gesprek, waarin luisteren en vragen stellen meer toevoegen dan overtuiging en overreding. Vanaf 29 oktober is mijn nieuwe boek overal te koop.

De Groene Kans is het vervolg op De Groene Illusie. Mijn doel is om onze gezamenlijke aanpak van energie en CO2 besparen naar een nieuw en effectiever niveau te tillen. De huidige vier niveaus die we om ons heen zien volstaan namelijk niet:

– Ik leef gewoon mijn leven, het zal allemaal wel loslopen
– Ik doe wat ik moet doen, en probeer er zo mogelijk geld aan te verdienen
– Ik doe mijn best, maar het moet wel betaalbaar blijven
– Ik ga ervoor, en volg het klimaatbeleid

In dat klimaatbeleid zijn in de afgelopen 2 jaar drie belangrijke pijlers al verzakt of ingestort: Biomassa is niet duurzaam (aldus Milieudefensie, wetenschappers), waterstof bespaart geen CO2 (aldus de EU), en met zon en wind gaan we het niet redden (aldus de Tweede Kamer). Het kan dus zijn dat er nog meer pijlers van het huidige klimaatbeleid gaan afbrokkelen, zoals elektrische auto’s, biobrandstoffen en aardgasloze huizen.

Ik wil daarom een vijfde niveau van energie en CO2 besparen toevoegen:
– Ik onderzoek kritisch wat werkelijk CO2 bespaart, en richt me daarop.
De Groene Kans biedt volop informatie en houvast om op dit vijfde niveau te komen. Niet altijd politiek correct, wel altijd onderbouwd en verifieerbaar. Op 22 november presenteer ik mijn nieuwe boek, er worden opnames gemaakt die online komen.

Het nieuwe zeewindpark bij Vlissingen is goed voor 760 megawatt. Dat is het maximale vermogen bij krachtige wind, maar ik wil graag weten hoeveel energie het levert in een heel jaar. ‘Genoeg voor een miljoen huishoudens’. Enig rekenwerk leert dat dit 3 miljard kilowattuur per jaar is. Daarmee is het gemiddelde vermogen van het park 340 megawatt, 45% van het maximale vermogen. Dat is nu nog goed voor een miljoen huishoudens, maar als straks iedereen een warmtepomp en een elektrische auto heeft daalt dat naar bijv. 200.000 huishoudens.

Het aanduiden van wind- en zonneparken met maximum vermogen en aantallen huishoudens werkt verwarrend, zelfs misleidend. Huishoudelijk stroomverbruik is nu nog een kleine minderheid van het totale energieverbruik van consumenten. Het leeuwendeel van 80-90% gaat naar verwarming en automobiliteit, en dat is nu grotendeels aardgas, benzine en diesel. Het is niet informatief om stroombronnen van de toekomst uit te drukken in stroomverbruik van nu.

De groene kans is om net als het CBS alles uit drukken in petajoule per jaar, en als percentage van ons totale jaarlijkse energieverbruik van 2100 petajoule. Dat schept helderheid. Voor het windpark bij Vlissingen is dat 11 petajoule per jaar, 0,5% van het landelijk totaal. Daarvoor blijkt de netcapaciteit in Zeeland al ontoereikend. Het lijkt mij hoog tijd voor meer landelijke regie en langetermijn-visie.

“Het gebruik van airco of terrasverwarmers buiten is een ecologische dwaling”, aldus Barbara Pompili. Deze Franse minister van Ecologie vindt ook dat winkels moeten stoppen met “‘s zomers straten verkoelen en ’s winters straten verwarmen”. Als ze hun airco of verwarming aan hebben moeten de deuren voortaan dicht. Koren op mijn molen. Het tegengaan van energieverspilling is onze grootste groene kans, en dat vergt moed en daadkracht.

Een panel van 150 door loting aangewezen Franse burgers heeft 149 aanbevelingen gedaan om klimaatopwarming tegen te gaan. Dat vind ik een betere aanpak dan onze vijf klimaattafels, waar wel veel belangbehartigers aanzaten maar geen burgers. Daarmee hebben we ons grootste innovatiepotentieel laten liggen: De ervaring en het inzicht van 17 miljoen Nederlanders. Veel van die niet betrokken Nederlanders protesteren nu luidkeels tegen allerlei klimaatmaatregelen.

Eén van de Franse aanbevelingen is een verbod op terrasverwarming. Daarmee toont het burgerpanel aan te begrijpen waar we het moeten zoeken: Bij onze grote energieverspillers. Energie is niet zo ingewikkeld, het wordt alleen ingewikkeld gemaakt. Als je je er even in verdiept en je ogen goed de kost geeft kun je de groene kansen letterlijk op straat zien liggen.