Daar kon je op wachten. We dachten toch zeker niet dat we ongestraft land en zee vol konden zetten met duizenden bewegende en lawaaierige objecten van 200 meter hoog? Het Financieele Dagblad meldt dat het dringen wordt met al die windparken op de Noordzee, en vraagt zich af of de natuur het loodje legt.

De aanleg en het gebruik van zeewindmolens veroorzaakt trillingen waar bijvoorbeeld bruinvissen last van kunnen hebben. Windmolenparken trekken achter zich een “zog” van tientallen kilometers waarin de windsterkte 40% lager is. Dit beïnvloedt de lokale temperatuur- en vochthuishouding, wolkenvorming en waterstroming. Draaiende windmolenwieken vermengen hogere en lagere luchtlagen, en verstoren daarmee de natuurlijke temperatuuropbouw van de atmosfeer. Onderzoekers van MIT en Max Planck Instituut, en ook van onze eigen Groene Rekenkamer en Stichting De Noordzee concluderen dat grootschalige toepassing van windenergie consequenties zal hebben voor natuur en klimaat. Ze bevelen aan om hier meer onderzoek naar te doen alvorens door te gaan met het plaatsen van steeds meer windmolens.

Het klimaatdebat wordt in toenemende mate gedomineerd door politiek en commercieel opportunisme. Laten we in plaats daarvan de wetenschap het voortouw geven, en grondig onderzoek doen naar de werkelijke duurzaamheid van alles wat we nu duurzaam noemen.

Tata Steel en de Amsterdamse haven willen een grote waterstoffabriek bouwen. Daarmee kan een overschot aan windenergie van de Noordzee worden opgeslagen. Maar welk overschot is dat dan? Windmolens produceren momenteel ongeveer 9% van onze stroom. Dat percentage zal in de komende tien jaar niet veel toenemen. Weliswaar komen er steeds meer windmolens, maar ons elektriciteitsverbruik zal ook enorm stijgen door het contraproductieve beleid van elektrisch rijden en aardgasloze huishoudens.
Groene stroom blijft de komende decennia schaars. Op zonnige winderige dagen kunnen windmolens en zonnepanelen in de toekomst misschien 40 – 50% van onze stroom opwekken, maar gemiddeld over een heel jaar zal dat hooguit 15 – 20% zijn. Van een overschot aan groene stroom is dus geen sprake. Daar komt bij dat energieopslag en -terugwinning uit waterstof niet erg efficiënt is: Ruim 50% van de energie gaat erbij verloren. Ik begrijp eigenlijk niet waarom verstandige mensen in IJmuiden en Amsterdam daar miljarden in gaan investeren.

Volgens NS-baas Roger van Boxtel rijden al zijn treinen op windenergie. Hij claimt daarmee 12% van alle windmolens in Nederland. Maar Energiedirect, Windunie, Pure Energie en Green Choice claimen ook heel veel windmolens met hun 100% groene stroom. Om nog maar niet te spreken van Eneco, Nuon en Essent.
Ik vind dit volksverlakkerij. Onderaan de streep wordt 9% van alle elektriciteit in Nederland met windmolens opgewekt, en 2% met zonnepanelen. Dat is wat de NS en wij allen uit het net halen. Daar kan geen enkele papieren constructie iets aan veranderen.

Eén kolencentrale dicht is niet genoeg”, kopt NRC. Sterker nog, alle kolencentrales dicht helpt niks in de komende decennia. Sluiting van een Nederlandse kolencentrale verplaatst alleen maar CO2 uitstoot naar Duitse steenkool- en bruinkoolcentrales. Tenzij we meer aardgas gaan stoken in onze eigen centrales of meer kernenergie importeren uit Frankrijk.
Onze elektriciteit moet hoe dan ook ergens vandaan komen. Zeker nu de regering zo onverstandig is om op elektrisch rijden en aardgasloze huizen in te zetten. Er zal in de komende decennia een grote schaarste aan groene stroom blijven. In Duitsland gaat de productie ervan teruglopen door het wegvallen van subsidies. We willen niet meer aardgas gaan stoken. We willen ook niet in kernenergie investeren.

De juridische overwinning van Urgenda kent alleen maar verliezers, het milieu voorop. Bovendien ondermijnt deze rechtszaak onze democratie. Stel dat Zeeland door plotselinge zeespiegelstijging en meer zware stormen dreigt te overstromen. Stel dat de Staat moet kiezen: Of grootschalige dijkverhoging met heel veel diesel-aangedreven baggerschepen, of versnelde CO2 reductie. Dan weten wij allemaal wat de Staat behoort te kiezen. Die keuze is aan onze volksvertegenwoordigers en onze regering, niet aan Urgenda en de rechter.

CO2 reductie staat nooit op zichzelf, het kan niet afgedwongen worden zonder naar de maatschappelijke consequenties te kijken. Dat is de grote weeffout in alle klimaatakkoorden. Als meer groene stroom meer black-outs betekent moet de regering verstandige keuzes kunnen maken. Verduurzaming is onlosmakelijk verbonden met andere grote thema’s zoals veiligheid en gezondheid, en vergt dus voortdurende politieke afweging.

De auto-industrie vindt van wel, aldus NRC. Met dit argument verzet men zich tegen nieuwe strengere EU-regels voor CO2 uitstoot van auto’s. Maar over welke vrijheid gaat het dan precies? Is dat de vrijheid om auto te rijden op de tijd en plaats die ik wil? Of is dat de vrijheid om (te) hard te rijden, ontstellend veel energie te verspillen en jaarlijks 26.000 dodelijke slachtoffers in de EU te veroorzaken?

De auto is een geweldige uitvinding, die ons inderdaad de vrijheid geeft om ons snel en comfortabel te verplaatsen. Laten we dat vooral koesteren. Maar laten we de vrijheid om (te) hard te rijden, te bumperkleven en energie te verspillen zo gauw mogelijk elimineren. Ik denk eerlijk gezegd dat dat noodzakelijk is om de vrijheid van mobiliteit die de auto ons schenkt te kunnen behouden. Ik zie steeds meer in de toekomstvisie van professor Steinbuch van de TU Eindhoven: Mensen hoeven straks niet meer zelf een auto te besturen, en mogen dat bovendien ook niet meer. Veel te gevaarlijk, en veel te vervuilend. Auto’s gaan straks zelf voldoende afstand houden, bij mist vaart minderen, nooit meer harder rijden dan toegestaan, en gemiddeld 1 op 50 verbruiken. Dat kan met de technologie van nu, dus waar wachten we op?!

Elektrisch rijden helpt niks tegen klimaatopwarming zolang de auto net zoveel energie verbruikt als een benzine- of dieselauto. Het verplaatst alleen de CO2 emissie naar een elektriciteitscentrale die we niet kunnen zien. In mijn boek De Groene Illusie kun je hier meer over lezen. Koop het bij van Piere, via managementboek.nl of bol.com, of door deze nieuwsbrief te beantwoorden.