“Fossielvrij leven binnen één generatie” mag niet als reclameslogan worden gebruikt. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) verbiedt deze groene claim van het Zweedse staatbedrijf Vattenfall, omdat die niet onderbouwd is en consumenten op het verkeerde been zet. De ACM tikte Vattenfall al eerder om soortgelijke redenen op de vingers. We vernemen uit Den Haag en Brussel veel over toename van hernieuwbare energie. We horen echter nooit over de veel grotere toename van fossiele brandstoffen in de wereld, en over het feit dat fossiel daardoor sinds meer dan 40 jaar een stabiele 77% van de totale energiemix blijft uitmaken.

“Groene energie wint het in EU nu van fossiel”, kopte NRC onlangs. Pas na verder lezen blijkt dat dit over elektriciteit gaat, dus over minder dan een kwart van al onze energie. NRC vermeldt niet dat fossiel in de totale energiemix nog zeker vijf maal zo groot is als hernieuwbaar, en ook niet dat hernieuwbare energie voor ruwweg de helft uit niet langer als duurzaam aangemerkte biomassa komt. Al deze en andere misleidende, eenzijdige en incomplete informatievoorziening vertoont steeds meer trekken van reclame. In reclame zijn overdrijving en halve waarheden gangbaar en toegestaan, maar ik vind het zorgelijk dat dit nu ook gangbaar is geworden in informatie over de energietransitie. Die informatie kan best ware feiten bevatten, maar schetst wel een beeld dat afwijkt van de werkelijkheid.

Dat zijn kenmerken van doordachte opzettelijke desinformatie. Commerciële reclames mogen die toepassen, maar staatsbedrijven, overheden en journalisten niet. Het feit dat dit toch gebeurt vind ik even zorgelijk als de reden waarom het gebeurt. De energietransitie met de almaar groeiende hoeveelheid klimaatwetten, klimaatsubsidies, klimaatprojecten en klimaatreputaties blijkt “too big to fail”. Dat dwingt ons om zaken mooier voor te doen dan ze zijn, en belemmert ons om te erkennen dat er dingen niet goed gaan en anders moeten.