Met stip op één staat de afbouw van houtige biomassa naar nul. Eindelijk, eindelijk! Ook heel goed is de inzet op energiebesparing, om te beginnen een langjarig Nationaal Isolatieprogramma voor huizen. De twee nieuwe kerncentrales verdienen de derde podiumplek. Verder ben ik blij met de strenge regels voor zonnepanelen en windmolens op land. Daarmee wordt de milieu- en gezondheidsschade ervan erkend en verminderd. De hybride-warmtepomp krijgt een mooie vijfde plaats, want dat is het begin van het einde van het gasloze dogma.

Ik heb deze top-5 in de afgelopen drie jaar op alle mogelijke manieren beschreven, en ik koester de gedachte dat mijn boeken, nieuwsbrieven, presentaties en interviews eraan hebben bijgedragen. Nog niet alles is opgepakt. De grootste flop is 35 miljard extra subsidies voor grootschalige infrastructuur, waaronder waterstof en CO2-opslag. Veel weggegooid geld, zonder structurele CO2-reductie. Dit wordt nog erger door toepassing van de methodiek van crisis- en herstelwet. Daarmee wordt de democratische controle op de besteding en uitvoering van die 35 miljard verzwakt.

Verder is stimulering van elektrisch rijden mij een gruwel, zonder ambitie om alle soorten auto’s tweemaal zo zuinig te maken. Dat verplaatst vooral CO2 en reduceert nauwelijks. Hetzelfde geldt voor waterstofproductie en -import. Tenslotte zie ik een afnemende aantrekkelijkheid voor industrieën, met ondermijning van onze concurrentiekracht. Straks zijn we op papier het schoonste land in Europa, maar ook het armste. Ik wil geen van beide. Een gezond 2022!