Maandelijks archief: februari 2020

Flipperkast van meningen

Oud-minister Ronald Plasterk noemt elektrische rijders asocialen. Een Tesla zou evenveel elektriciteit slurpen als tien huishoudens. De stroomrekening moet met tientjes per maand omhoog. Van GroenLinks tot PVV heerst hierover verontwaardiging. De CO2 uitstoot zou zich in 2019 hebben gestabiliseerd. Nederland wil in 2030 tweederde van de elektriciteit uit zon en wind halen. Kernenergie zou daardoor geen toekomst hebben.

De meningen en emoties over energie vliegen alle kanten op, en het is onduidelijk wat ervan klopt. Dit komt doordat het ons ernstig ontbreekt aan nationale en internationale regie op energiebeleid en -voorlichting. Ik heb twee dingen even doorgerekend. Een Tesla die 30.000 km per jaar rijdt bij 5 km per kWh verbruikt 6000 kWh per jaar. Dat is vergelijkbaar met twee huishoudens, geen tien. Ik vind het wel bizar dat Tesla 92 hectare bos bij Berlijn gaat kappen voor een nieuwe fabriek, maar dat is mijn mening.

Ons jaarlijkse stroomverbruik gaat fors stijgen, van 120 naar bijv. 200 miljard kWh in 2030. Tweederde daarvan is netto 135 miljard kWh. Door de verliezen van elektriciteitsopslag zullen zon en wind bruto zeker 200 miljard kWh moeten opwekken. Met een evenredige mix van zon, landwind en zeewind moeten we dan de komende tien jaar elke dag 4 windmolens en 60.000 zonnepanelen installeren.

Eigengereid Amsterdam

Onze hoofdstad wil zoveel zon- en windenergie installeren dat zij in 2030 van het gas af kan. Maar zon- en windenergie is toch van ons allemaal? Die kan toch niemand voor zichzelf claimen? De elektrische rijder met zonnepanelen op zijn dak niet, en Amsterdam met zonnepanelen op alle daken ook niet. Groene energie voor jezelf claimen vind ik eigengereid hokjesdenken dat de zo noodzakelijke nationale en internationale regie op duurzame energie belemmert.

Verder heb ik natuurlijk even gerekend aan de hoofdstedelijke ambitie. Zonder precies te weten of elektrische auto’s, allerlei bedrijven en vooral de tientallen datacenters eronder vallen schat ik dat een geëlektrificeerd Amsterdam jaarlijks ruwweg 8 miljard kilowattuur zal verbruiken. Fifty-fifty opwekking met zon en wind inclusief de nodige energieopslag vergt dan 25 miljoen zonnepanelen op 5000 hectare en 1000 windmolens op 25.000 hectare land. De gemeente Amsterdam met alles erop en eraan meet zelf 22.000 hectare.

Ik vind dergelijke eigengereide symboolpolitiek onverstandig. Het klinkt te mooi om waar te zijn en dat is het ook. De benodigde ruimte is groter dan Amsterdam zelf. Wat vinden Amsterdammers hiervan? Wie in de wijde omtrek krijgen zonneparken en windmolens voor hun deur? Wiens grond gaat worden onteigend? Wat is de invloed op natuur en welzijn? En wie gaat het betalen?

“Stoppen met gas zorgt juist voor méér CO2”

TU/e hoogleraar en GroenLinkser David Smeulders kraakt het klimaatbeleid van de regering en van zijn eigen partij. Hij veegt in het AD de vloer aan met aardgasloze huizen en biomassa, en pleit voor huisisolatie en groen aardgas. Op de vraag of hij het met zijn inzichten niet hogerop wil in de politiek antwoordt hij: “Ik doe mijn best om hier en daar wat bij te sturen, maar politiek en wetenschap zijn toch echt twee verschillende takken van sport.’’

David Smeulders toont net als zijn Groningse collega-hoogleraar Machiel Mulder aan dat elektrisch verwarmde huizen tot meer CO2-emissie zullen leiden. Onze oosterburen kijken met verbazing naar onze verbanning van aardgas. In deze 21e eeuw wordt beleid in toenemende mate op ratio, feiten en analyses gebaseerd, doch niet ons energiebeleid. Daarin blijken ideologieën, dogma’s en paniek leidend te zijn.

De ratio is helaas ook ver te zoeken bij de huidige maatregelen voor CO2- en stikstofreductie. Het onmiddellijke karakter ervan heeft op korte termijn crisisachtige gevolgen. CO2 en stikstof werken daarentegen op lange termijn. Ik zou dus een hardheidsclausule verwachten die boeren, burgers en bedrijven beschermt tegen bestuurlijke onvoorspelbaarheid en disproportionele consequenties binnen 2-3 jaar.

Weg met de energiedogmatiek

“Kernenergie is nodig voor de toekomst, en hout verbranden is omstreden”. Hiermee zet het FD zich af tegen ‘greystaining’ en ‘greenwashing’, en doorbreekt het de energiedogmatiek waarin geen ruimte is voor nuances en nieuwe inzichten. Als we klimaatopwarming willen tegengaan moet mondiale CO2-reductie het hoofddoel zijn. Kernenergie draagt daar wel aan bij en biomassa niet in de komende dertig jaar. Opinies en dogma’s veranderen daar niets aan, en papieren handel in groene certificaten en emissierechten ook niet.

In de megalomane Green Deal van de EU gaat de komende tien jaar 1000 miljard euro om. Daarin is de enige technologie die substantieel bijdraagt aan CO2-reductie uitgesloten: Kernenergie. Dat is niet alleen ongeloofwaardig, maar ook kortzichtig. Het bevordert de klimaatdoelstellingen niet, en zet Nederland en de EU op achterstand in de wereldwijde kennisontwikkeling van uranium- en thoriumtechnologie.

Intussen bouwen Gasunie en Tennet een waterstoffabriek van 100 miljoen euro, als “schoon alternatief voor fossiele brandstof”. Maar waterstof is helemaal geen alternatief voor fossiele brandstof. Fossiele brandstof is er al en levert energie op. Waterstof moet je eerst maken en kost energie. Dat heeft op grote schaal pas zin als er een structureel overschot aan wind- en zonnestroom is.