We gaan 100 rijden vanwege de stikstofcrisis. Vreemd genoeg wordt daarbij een ander belangrijk winstpunt niet genoemd: 25% minder CO2-uitstoot van alle elektrische en fossiele personenauto’s. Op EU-niveau is dat vergelijkbaar met de totale CO2-uitstoot van de luchtvaart. Ik hoop dat we ons massaal aan die 100 km/u gaan houden, en onze vliegschaamte inruilen voor hardrijschaamte.

De elektriciteit in Nederland wordt voor 85% opgewekt door verbranding van fossiele en hedendaagse biomassa. Verder hebben we 3% nucleair, 11% zon en wind, en 1% overig. In de EU zijn die percentages respectievelijk 55% verbranding, 25% nucleair, 15% zon en wind, en 5% overig. Ik vind het daarom misleidend om elektrische auto’s “emissievrij” te noemen. Dat zijn ze allerminst, de emissie is alleen verplaatst van een uitlaat naar een schoorsteen.

De zonnepanelen op mijn dak verlagen de CO2-emissie van onze landelijke elektriciteitsproductie. Als ik vervolgens mijn dieselauto inruil voor een elektrische auto verlaagt dat niet nog eens de landelijke CO2-emissie. De winst zit uitsluitend aan de energieproductiekant. Energieverbruikers kunnen alleen bijdragen door minder energie te verbruiken, en dat doen elektrische auto’s niet. Rustige rijders wel.

De nieuwe CO2-belasting zou een gat slaan in de rijksbegroting, omdat die in de praktijk nauwelijks betaald zou worden. Politiek en media lijken zich daar drukker om te maken dan om een mogelijk tegenvallende CO2-reductie. Intussen wordt formeel vastgehouden aan de duurzaamheid van biomassa, terwijl de maatschappelijke en wetenschappelijke aanwijzingen van het tegendeel zich opstapelen. Duurzaamheid is toch geen geloof, geen mening, en al helemaal geen politieke beslissing?

Doordenkend vraag ik mij af of het planten van een boom echt bijdraagt aan CO2-reductie. Als we de grond daarvoor ongemoeid laten gaat de natuur toch zelf alles overwoekeren met planten, struiken, bomen en bossen? Daar hoeft toch geen mensenhand aan te pas te komen? Sterker nog, voor het vormen van een biodiverse flora lijkt mij de mens wel het laatste wezen dat de natuur nodig heeft. Wij verbouwen voor onze energiebehoefte het liefst monoculturen zoals graan, palmoliepalmen en geselecteerde snelgroeiende houtsoorten.

Ik zou graag objectieve getallen hebben over de directe meetbare CO2-reductie van maatregelen zoals aardgasloze huizen, elektrische auto’s en E10 benzine. Over de hele keten, voor de komende 10 jaar, zonder al te optimistische aannames en politieke rekenregels. Dat moet toch de basis zijn om de dingen te doen die aantoonbaar bijdragen aan de klimaatdoelstellingen.

PFAS is ineens in het nieuws, maar er is nog een andere fluorhoudende stof die aandacht behoeft: Het broeikasgas zwavelhexafluoride, SF6. Ruim 23.000 maal zo krachtig als CO2, en extreem stabiel met een verblijftijd in de natuur van meer dan 1000 jaar. Het wordt toegepast in schakelingen van ons hoogspanningsnet, vanwege de superieure elektrische eigenschappen.

Windmolens en zonnepanelen hebben een energiedichtheid die duizenden malen lager is dan die van fossiele en nucleaire elektriciteitscentrales. Daarom zijn er duizenden windmolens en zonneparken nodig om de bestaande centrales te vervangen. Dat vergt ook veel meer schakelingen in het elektriciteitsnet, en daarmee toepassing van SF6. De hoeveelheid SF6 die daardoor in de atmosfeer lekt is in de afgelopen tien jaar alarmerend gestegen. Er zijn echter geen normen voor, en SF6 komt in het klimaatakkoord niet voor.

De BBC noemde SF6 onlangs ‘the dirty secret’ van de elektriciteitsindustrie. Dit bevestigt mijn visie dat wij allerlei energieopties duurzaam en klimaatneutraal noemen zonder te weten of dat ook werkelijk zo is. Ik vraag mij af wat hierover in de milieueffect-rapportages (MER) van windmolenparken staat. Voor (drijvende) zonneparken is een MER opmerkelijk genoeg niet eens nodig.

Er gebeurt niet genoeg om CO2 te reduceren, aldus het PBL. Dat komt omdat het kabinet dingen doet die weinig bijdragen, en dingen nalaat die veel bijdragen. Over twee maanden gaat de kolensectie van de Hemwegcentrale dicht, maar ik begrijp werkelijk niet waarom. Die centrale staat er niet voor niks, de mensen die daar werken produceren 24/7 een zeer schaars en waardevol economisch goed: 630 megawatt continu en betrouwbaar elektrisch vermogen.

Bij sluiting moet dat kostbare elektrische vermogen ergens anders vandaan komen. Niet van kerncentrales of zon- en windparken, want die zijn schaars en worden al benut. Dus komt het uit binnenlandse en buitenlandse fossiele centrales. Met een mix van bruinkool, steenkool en aardgas zou 1 megaton CO2 bespaard worden op de jaarlijkse 5 megaton van de Hemweg. Alleen volledige vervanging van 630 megawatt door aardgascentrales zou de becijferde 2 megaton CO2 besparen. Nederland stoot jaarlijks 160 megaton CO2 uit.

Intussen worden veel goedkopere en effectievere maatregelen nagelaten, zoals verlaging van de maximumsnelheid. Bizar genoeg staat dat onderwerp ineens wel op de agenda, vanwege de stikstofcrisis. Maar uiteindelijk maakt het niet uit waarom we naar 110 km per uur gaan, als het maar gebeurt. Dat bespaart naast stikstof, fijnstof, lawaai en verkeersdoden ook 3-4 megaton CO2 per jaar. Kosteloos.